Verginin mevzu:  Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye'de bulunan malların veraset tarikiyle veya her hangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikali Veraset ve İntikal Vergisine tabidir.

Verginin mükellefi:   Veraset yoluyla veya ivazsız (karşılıksız) bir suretle mal intikal eden gerçek ve tüzel kişilerdir.

İstisnalar:

1. a) Ev eşyası ile murise ait kişisel eşyası ve aile hatırası olarak muhafaza edilen tablo, kılıç, madalya gibi eşya;
2. b) Menkul ve gayrimenkul mallardan evlatlıklar da dahil olmak üzere füruğ ve eşten her birine isabet eden miras hisselerinin 2.316.628-TL  (füruğ bulunmaması halinde eşe isabet eden miras hissesinin  4.636.103- TL ;
3. c) Örf ve adete göre verilmesi mütat bulunan hediye, cihaz, yüzgörümlüğü ve drahomalar (Gayrimenkuller hariç)
4. ç) Bilumum sadakalar,  usulüne uygun olarak yaptıkları yardımlar;
5. d) Emekli sandıklarından (Veya bu mahiyetteki kurumlardan) dul ve yetimlere bağlanan aylıklarla bu aylıklar dışında verilen emekli ikramiyeleri ile dul ve yetim evlenme ikramiyeleri ve hizmet müddetlerini doldurmamış bulunanların dul ve yetimlerine aylık yerine toptan yapılan ödemeler ve harb malülleriyle şehit yetimlerine tekel bey'iyelerinden ödenen paralar;
6. e) Şehit subay, astsubay ve erlerin (Jandarma dahil), emniyet mensuplarının füru ve eşlerine  ve ana ve babalarına intikal eden bütün mallar kıymetinden  kabul olunan miktarın bir misli,
7. f) İvazsız suretle vaki intikallerin   53.339- TL ;
8. g) Para ve mal üzerine düzenlenen yarışma ve çekilişler ile Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Kanunda tanımlanan şans oyunlarında kazanılan ikramiyelerin 53.339- TL 

Muafiyetler:

1. a) Amme İdareleri, emekli ve yardım sandıkları, sosyal sigorta kurumları, umumi menfaata hadim cemiyetler, siyasi partiler ve bunlara ait olan veya bunların aralarında kurdukları teşekküllerden Kurumlar Vergisine tabi olmayanlar;
2. b) Hükmi şahıslara ait olup umumun istifadesi için ilim, araştırma, kültür, sanat, sıhhat, eğitim, din, hayır, imar, spor gibi maksatlarla kurulan teşekküller;
3. c) Yabancı Devletlerin Türkiye'de bulunan elçi, maslahatgüzar ve konsolosları (Fahri konsoloslar hariç) ile elçilik ve konsolosluklara mensup olan ve o Devletin tabiiyetinde bulunun memurları ve Türkiye'de resmi bir vazifeye memur edilenler ile bu sayılanların aileleri efradı (Mütekabiliyet şartiyle)

 

TEMEL İLKELER :

Beyannamenin Verileceği  Yer:

1. a) Veraset tarikiyle vakı intikallerde ölen kimsenin, diğer suretle vukua gelen intikallerde tasarrufu yapan şahsın ikametgahının, hükmi şahıslarda ve diğer teşekküllerde merkezlerinin bulunduğu;
2. b) Muris veya tasarrufu yapan şahsın bu ikametgahı yabancı bir memlekette ise Türkiye'deki son ikametgahının bulunduğu;
3. c) Muris veya tasarrufu yapan şahıs Türkiye'de hiç ikamet etmemiş veya son ikametgahı tesbit olunamamış ise Maliye Vekaletinin tayin edeceği; Yer vergi dairesi tarafından tarholunur.

-Yabancı memleketlerde bulunan mükellefler beyannamelerini Türkiye konsolosluklarına verirler.     -Beyannamenin her mükellef için ayrı ayrı veya müştereken verilmesi caizdir.

Beyanname Verilme Müddeti:

1. a) Ölüm Türkiye'de vukubulmuş ise mükelleflerin Türkiye'de bulunmaları halinde ölüm tarihini takibeden dört ay içinde, mükelleflerin yabancı bir memlekette bulunmaları halinde ölüm tarihini takibeden altı ay içinde;
2. b) Ölüm yabancı bir memlekette vukubulmuş ise mükelleflerin Türkiye'de bulunmaları halinde ölüm tarihini takibeden altı ay içinde, mükellefler müteveffanın bulunduğu memlekette oldukları takdirde ölüm tarihini takibeden dört ay içinde, mükellefler müteveffanın bulunduğu yerin dışında başka bir yabancı memlekette oldukları takdirde de ölüm tarihini takibeden sekiz ay içinde;
3. c) Gaiplik halinde, gaiplik kararının ölüm siciline kaydolunduğu tarihi takibeden bir ay içinde;

-Diğer suretle vakı intikallerde malların hukuken iktisab edildiği tarihi takibeden bir ay içinde.

Verginin Matrahı ve İlk Tarhiyat:

-Veraset ve İntikal Vergisinin matrahı, intikal eden malların Vergi Usul Kanununa göre bulunan değerleridir.  (Borç ve masrafların tenzili lazım geldiği takdirde matrah  değerlerden bu tenziller yapıldıktan sonra kalan miktardır.)

- Ticari sermaye; bilanço esasına göre defter tutanlarda ölüm tarihine takaddüm eden takvim yılı bilançosuna göre bulunacak öz sermaye, ticari sermayedir.

-Mükellefler isterlerse ölüm günü itibariyle çıkaracakları bilançoyu esas alarak öz sermayelerini tespit edebilirler.

 -İşletme esasına göre defter tutanlarla götürü mükellefiyete tabi olanlarda ticari sermaye olarak murisin ölüm tarihindeki ticari varlığı beyan edilir.

-Gayrimenkuller ticari işletmeye dahil olsun veya olmasın Emlak Vergisine esas olan değerle değerlenir.

Haklar; tescile tabi bilumum hakların değeri tesisleri sırasında tapu siciline kaydedilen değerdir.

-Tapu sicilinde bedeli gösterilmiyen haklarla, bunlar dışındaki bilumum haklar (Sınai ve edebi mülkiyet haklariyle imtiyazlar dahil) mükellef tarafından değerlendirilmez ve ilk tarhiyatta nazara alınmaz.

-İdare yukardaki esaslara göre beyan edilen bu değerler üzerinden vergiyi beyannamenin verildiği tarihten itibaren en geç onbeş gün içinde tarh eder.

Değerleme Günü: – Bu vergiye mevzu olacak malların değerleme günü miras yoliyle vukubulan intikallerde mirasın açıldığı, diğer suretle vaki intikallerde malların hukuken iktisab edildiği, gündür.

Tenzil olunabilecek borçlar ve masraflar: – İktisabedilen malların değerlerinden veya değerleri yekünundan borçlar ve masraflar, (Cenazenin techiz ve tedfini için yapılan masraflar) beyannamede gösterilmek şartiyle tenzil olunur.

İhtilaflı Borçlar:   – Müteveffanın sağlığında icra dairesine veya mahkemeye intikal etmiş ve takibedilmekte olan alacak ve borçlarının beyannamede sarahaten gösterilmesi şarttır. Bu alacak ve borçların vergileri tahakkuk ettirilerek tahsilleri icra dairesi veya mahkemenin vereceği kati karar veya hüküm neticesine intizaren tecil olunur. Şukadar ki, bu tecil her ne suretle olursa olsun, hiçbir zaman on seneden fazla devam edemez. Mükellefler her altı ayda bir icra ve dava vaziyetlerini bir dilekçe ile vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar.

İhtiyat Tedbirleri: – Veraset ve İntikal Vergisi matrahına girmesi icabeden malların kaçırılacağını anlatır karinelerin bulunduğu hallerde vergi dairesince Türk Medeni Kanununun 590 ıncı maddesinin (3) numaralı fıkrasına istinaden tereke defterinin yapılması istenebilir.

Ödeme Zamanı:  Veraset ve intikal vergisi tahakkukundan itibaren (3) yılda ve her yıl mayıs ve kasım aylarında olmak üzere iki eşit taksitte (gerçek ve tüzel kişilerce düzenlenen yarışma ve çekilişlerde kazananlara ödenecek ikramiyeler ile 5602 sayılı Kanunda tanımlanan şans oyunları dolayısıyla dağıtılacak ikramiyelerden kesilen vergiler beyanname verme süresi içinde) ödenir.

Tescil tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde sonucu ilgili vergi dairesine bildirilmek üzere, intikal eden gayrimenkullerin tescil işlemi, veraset ve intikal vergisinin tahakkuku beklenmeksizin yapılır. Ancak, intikali yapılan gayrimenkule isabet eden veraset ve intikal vergisi tamamen ödenmedikçe devir ve ferağı yapılamaz ve üzerinde herhangi bir ayni hak tesis edilemez.

 Mükellefiyetin Başlangıcı:

1. a) Beyanname verildiği takdirde, beyannamede gösterilen mallar için beyanname tarihinde;
2. b) Verilen beyannamede gösterilmiyen mallar ile beyanname verilmiyen hallerde intikal eden malların idarece tesbit olunduğu tarihte;
3. c) Terekenin tahriri, defter tutma veya resmi tasfiye hallerinde mahkemece bu muamelelerin ikmal edildiği tarihte;   başlar.

Bankalardaki Kiralık Kasalar Muhteviyatının Tesbiti:  – Bankalar nezdlerindeki kiralık kasa sahiplerinden birinin ölümü halinde (Sulh hakimi tarafından yapılacak tesbit hariç) vergi dairesinin salahiyetli bir memuru hazır bulunmadıkça kasanın açılmasına ve bu memur huzurunda tesbit edilmedikçe muhteviyatının mirasçıları veya kanuni temsilcileri veya vekilleri tarafından alınmasına müsaade edemezler.

 

Diğer  TEMEL  İLKELER :

-Mirasçıların miras paylarını gösteren ve veraset ve intikal vergisi beyannamesine eklenmesi gereken mirasçılık belgesi (veraset ilamı), sulh hukuk mahkemesi veya  noterlerden  alınır.

-Öncelikle varislerin, mirası ret veya kabul etmeye karar vermeleri gerekmektedir. Mirasın reddi/ Reddi miras durumunda, Medeni Kanunu uyarınca üç ay içinde mirasın reddi davası açılması, kabulü durumunda ise veraset beyannamesi ile ilgili işlemlerin  yapılması gerekmektedir.

-Ölenden intikal eden mal varlığı için tarha yetkili vergi dairesine elden/posta yoluyla (Taahhütlü) ya da İnteraktif Vergi Dairesinden elektronik ortamda veraset ve intikal vergisi beyannamesi verilir.

-Beyannamede gösterilmeyen unutulan mallar ile beyanname verilmeyen sonradan öğrenilen  hallerde ayrıca ek veya münferit beyanname verilebilir.

-Gayrimenkullerin Beyanı: Ölümün veya  ivazsız intikalin meydana geldiği yıla ait emlak vergisine esas olan değerle/rayiç bedelle beyan       edilir.

- Veraset yoluyla intikal eden mal, istisna haddinin altında kalsa dahi beyanname verilmesi gerekmektedir.

- İntikal eden mal bulunmaması halinde; vergi dairesine veraset ve intikal vergisi beyannamesi verilmeyeceğine ilişkin dilekçe      verilmesine gerek bulunmamaktadır.

- Veraset yoluyla meydana gelen intikaller dışında kalan ivazsız intikallerde istisna haddinin altında kalanlar için beyanname verilmez.

- Mirasçı beyannameyi sadece kendi adına düzenleyebileceği gibi, diğer mirasçıları da beyannameye dâhil edebilir.

-Gayrimenkul payının mirasçı adına  intikali için mirasçılık belgesi yeterli, ancak devir ve satışı için beyanname verilmesi, tahakkukun, vergilerin ödenmesi  ve ilişiksizlik belgesi alınması gerekir.

- İntikal eden gayrimenkullerin devredilebilmesi ve üzerinde bir ayni hak tesis edilebilmesi için, gayrimenkule ya da devri istenilen hisse ise yalnız bu hisseye isabet eden verginin tamamının ödenmesi veya vergiye karşılık 6183 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde yazılı cinsten (menkul mallar hariç) teminat gösterilmesi gerekmektedir.

-Mirasçılar yeterli/karşılığı olan miras paylarından birbirlerine feragat veya  vergisi ödenmek suretiyle bağış/karşılıksız ivaz yolu ile temlik yapabilirler.

- İstisnadan yararlanılarak iktisap edilen araçların (Engelli/özürlü araçların) veraset yoluyla ÖTV uygulanmaksızın varislere intikal etmesi ve murisin istisnadan yararlandığı tarihten itibaren 5 yıllık sürenin bitimine kadar bütün mirasçılar adına kayıt ve tescilli kalmak koşuluyla, sonradan üçüncü kişilere satışında da ÖTV uygulanmamaktadır.

- İntikal eden malların niteliğine göre beyan edilen değerler  üzerinden “ön (ilk) tarhiyat” gerçekleştirilir. İlk tarhiyattan sonra beyan edilen mal varlığı Vergi Usul Kanunu’nun değerleme hükümlerine göre idarece değerlenerek kesin (nihai, ikinci) tarhiyata göre vergilendirme yapılır. Veraset ve intikal vergisine esas alınacak değerleme İkincisi yani kesin tarhiyattır.

-Matrah dilim tutarları, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmaktadır.

- Veraset ve intikal vergisine ilişkin mükellefiyetlerde tahakkuk işlemi yapmak için beyanname verme süresinin sonundan başlayarak 15 gün beklenir. Beyanname bu süre içinde verilirse vergi ziyaı cezası kesilmez ve gecikme faizi de hesaplanmaz.

Ayrıca mükellefe tebliğ edilmek şartı ile yeniden 15 günlük süre verilir. Beyanname bu sürede verilirse yine vergi ziyaı olmamış sayılır.

Veraset ve intikal vergisi beyannamesinin birinci ek süreden sonra fakat ikinci ek süreye ilişkin tebligat yapılmadan önce mükellefler tarafından verilmesi halinde ikinci derece usulsüzlük cezası kesilir.

Beyannamenin idare (ilgili vergi dairesi müdürlüğü) tarafından tebligat yapılarak ikinci 15 günlük ek süre içinde verilmesi halinde, birinci derecede usulsüzlük cezası kesilir. Beyannamenin idare tarafından tebligat yapılarak ikinci 15 günlük süreden sonra verilmesi veya hiç verilmemesi halinde ise söz konusu usulsüzlük fiili aynı zamanda re’sen takdiri gerektirdiğinden, birinci derece usulsüzlük cezası iki kat olarak kesilir, bu ceza Vergi Usul Kanununun 336 ncı maddesi uyarınca vergi ziyaı cezası ile kıyaslanır ve miktar itibariyle ağır olan uygulanır.

 

Veraset ve İntikal Vergisi aşağıda yazılı      Oranlar      Üzerinden alınır.

                                                                            Veraset yoluyla             İvazsız

                                                                                   intikallerde            intikallerde

                                                                                    vergi oranı            vergi oranı

                                Matrah                                              (yüzde)              (yüzde)

İlk                      2.400.000 TL     için                                       1                     10

Sonra gelen       5.7000.000 TL     için                                    3                      15

Sonra gelen      12.000.000 TL    için                                      5                      20

Sonra gelen      24.000.000 TL    için                                       7                      25

Matrahın            44.100.000 TL  ‘yi  aşan bölümü için            10                      30

 

BEYANNAMEYE  EKLENECEK   BELGELER :

• Veraset ilamı / Mirasçılık Belgesi,  (Mirasçılardan herhangi biri adına alınabilir. Öncesinde Ölüm kaydının nüfusa işletilmesi gerekir.)
• Gayrimenkuller için tapunun fotokopisi,
• Emlak vergisi rayiç değerini gösteren ilgili belediyeden alınmış  belge, (Ölüm tarihi itibariyle)
• Araç ve tescile tabi diğer menkuller için Ruhsat/tescil belgesinin fotokopisi.
• Bankalardan alınacak mevduat miktarını gösterir Banka Belgesi (Mevcut-varsa)
•  
• Borç ve masraflara ait belgeler, (İndirilmesi talebi olduğunda)
• Vasiyetname, miras mukavelenamesi, (kişiye özel/mevcut-varsa)
• Ticari bilanço ve gelir tablosu, (kişiye özel/mevcut-varsa)
• Silah Ruhsat Fotokopisi, (kişiye özel/mevcut-varsa)
• Diğer Hak ve belgeler.

 

Beyannamenin  İnteraktif Vergi Dairesi Üzerinden Gönderilmesi:

• İnteraktif Vergi Dairesi (ivd.gib.gov.tr) internet sayfasına beyannameyi dolduracak mirasçılardan herhangi birinin bilgileri ile giriş yapılır. (İşlem Başlat/Beyanname İşlemleri/Veraset ve İntikal Beyanname İşlemleri)
• Sistem mükellefi adım adım beyannamesini doldurması için yönlendirir. (Yüklenecek belge dosyaları /pdf, jpeg, önceden hazır olmalıdır.)
• “Veraset ilamını (mirasçılık belgesi) almış olduğunuz kurumu seçiniz.” Kısmında mirasçılık belgesi yani veraset ilamı aldığınız Kurumu seçin.
• Ardından vefat eden kişinin T.C. numarasını yazarak SORGULAMA yapınız.
• Ardından “Toplam Miras Paydası”kısmında mirasın toplam kaç paya bölündüğü bilgisi yazılmalıdır. Örneğin 2  mirasçı varsa buraya 2 yazın.
• Mirasçı beyannameyi sadece kendi adına düzenleyebileceği gibi, diğer mirasçıları da beyannameye dâhil edebilir.
• Beyanname birden fazla mirasçı adına verilecekse, mirasçılardan biri tarafından tamamlanarak onaylandığında, diğer mirasçıların onayına sunulur.
• Tüm mirasçıların İnteraktif Vergi Dairesine kendi şifreleri (e-devletten veya şifre oluşturularak doğrudan)  ile bağlanarak beyannameyi onaylamasından sonra, beyanname ilgili vergi dairesine (İlgili Veraset ve Harçlar Vergi Dairesi seçilir.) elektronik ortamda gönderilir.