TRAFİK  KAZASI -  işlemleri :

Trafik kazası KTK' nun 3. maddesinde, "karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracın karıştığı ölüm, yaralanma ve zararla sonuçlanmış olan olaydır" şeklinde tanımlanmıştır.

 

İlk Kaza Anında Yapılması Gerekenler :

Acil ve hayati durumların kontrolünü yaptıktan sonra başka kazaya sebep olmamak için kaza yerinde güvenlik önlemleri alınmalıdır. Kazada herhangi bir yaralanma ya da ölüm gibi bir durum söz konusu değilse kaza Maddi Hasarlı Trafik Kazası statüsüne girer.

 

MADDİ HASARLI   bir trafik kazası ise;

Araçlar yerlerinden oynatılmadan çeşitli açılardan fotoğraf çekilmeli;

1. Öncelikle araçların kaza noktasına doğru geldikleri istikametlerden
2. Araçların dört yönden geniş açılı fotoğraf çekilmeli,
3. Araçların çarpışma noktaları olan hasarlı yerlerinin ayrı ayrı fotoğrafı çekilmeli,
4. Kaza noktasında veya öncesinde lastik fren izi, sürtünme izi, jant gibi sert cisimlerin ortaya çıkardığı kazınma izleri de tespit edilip fotoğrafı çekilmelidir.

Kazaya karışan araçların sürücülerinin ve araçların belgeleri kontrol edilmeli;

herhangi bir eksiklik yok ise araçları güvenli bir alana çekip, sürücüler kendi aralarında “trafik kazası tespit tutanağı” düzenleyerek ve sürücülerin her biri tarafından imzalanıp birer suret alınır ve her sürücü kendi sürücü belgesi fotokopisi, aracının trafik sigorta poliçesi ile trafik ve tescil belgesi fotokopilerini karşılıklı birbirlerine vererek ayrılabilirler.

 

Kaza Tespit  Tutanağı

 Kaza tespit tutanağı hazırlanırken kaza yapan kişiler tutanakta istenen tüm bilgileri eksiksiz bir şekilde 2 nüsha olarak doldurur ve imzalar.

Sigorta şirketleri ile sonradan bir sorun yaşamamak için aşağıdaki bilgilerin eksiksiz düzenlenmesi gerekmektedir.: 

• Kazanın tarihi, saati ve yeri
• Varsa görgü tanıklarının iletişim bilgileri
• Kazaya karışan taraflar kendi sürücü bilgileri, araç bilgileri ve trafik sigortası poliçe bilgileri
• Kaza tespit tutanağının 7 numaralı alanındaki kutucuklardan uygun olanların yanına (x) konur. (Bu alanı doldurmak zorunlu olmayıp, sadece sigorta şirketlerinin kazayı kısa sürede değerlendirmesi için önemlidir.)
• Tutanaktaki 8 numaralı alan kaza yapan araçlardan biri yabancı plakalı ise doldurulur.
• Aracın ilk darbe aldığı yer işaretlenir
• Tutanağa çarpışma yerinin ve anının taslağı çizilir, cadde ve sokak ismi belirtilir, aracın gittiği yön işaretlenir ve yol çizgileri çizilir. Araçlar A ve B olarak işaretlenir.
• Sürücüler kaza ile ilgili görüşlerini yazarlar.
• Tutanaktaki 12 numaralı alanın sürücüler tarafından imzalanması zorunludur. İmzalanmayan tutanaklar geçersiz sayılmaktadır.

Taraflar anlaştığı sürece trafik ekibinin çağırılmasına gerek yoktur.

 

Kaza Tespit Tutanağı Düzenlenmesine Engel  Durumlar;

• Kazaya karışan araç sürücüsünün ehliyeti olmaması ya da sahip olduğu ehliyetin kullandığı araç için yetersiz olması,
• Kazaya karışan sürücünün 18 yaşından küçük olması,
• Kazaya karışan sürücünün alkollü olması ya da akli dengesinin yerinde olmaması,
• Kazaya karışan bir aracın resmi plakaya sahip olması,
• Kaza sırasında trafik tabelası, trafik ışığı ve bariyer gibi kamu mallarına zarar gelmesi,
• Kazaya karışan bir aracın trafik sigortasına sahip olmaması,
• Trafik kazasında ölüm veya yaralanma gibi durumların olması yer alır.

 

Trafik Kazası Tespit Tutanağı Düzenlenemediği Durumlarda ;

Kaza mahallindeki araçların konumu değiştirilmeden trafik ekibi aranarak kaza zaptı tutturulmalıdır. Aynı zamanda trafik ekibi tarafından kaza yapan araç sürücülerine alkol testi uygulanarak rapor hazırlanmalıdır.

Kazaya karışan araçların trafik poliçesinin, ruhsatlarının ve sürücü ehliyetlerinin fotokopileri alınmalıdır.

 

 

 

Trafik Kazası Sonrası -   SİGORTA  İşlemleri :

Kaza tespit tutanağının, kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 10  gün içinde ilgili sigorta şirketine verilmesi gerekmektedir. Sigorta şirketi, hasar ihbarı ile birlikte bir hasar dosyası açar ve prosedür başlar. Burada araç sahibinin yapması gereken, kaza tespit tutanağı ve kaza yerinin fotoğraflarını sigorta şirketine göndermektir. Ayrıca sigorta şirketinin anlaşmalı olduğu servisler veya eksperlerde evrakları sürücü adına sigorta şirketine gönderebilmektedir. Sigorta şirketi, belgelerin gönderilmesinden sonra en geç 3 iş günü içinde ilgili evrakları Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’ne (SBM) göndermektedir.
Sigorta şirketi kazaya karışan sürücülerin kusur oranlarını yüzde cinsinden (%) belirledikten sonra dosyayı sonuçlandırır. Bu durumda sigortalının sonuca 5 gün içinde itiraz etme hakkı bulunmaktadır.

Sigorta şirketleri farklı oranlarda kusur payı bulduğunda anlaşma sağlanamaz ise tutulan kaza tespit tutanağı, Tutanak Değerlendirme Komisyonu’na gönderilir.

Değerlendirme komisyonu en geç 3 iş günü içerisinde kaza dosyasını sonuçlandırır. Bu aşamadan sonra araç eksperlerinin belirlemiş oldukları tamir masrafları, sigorta şirketi tarafından haklılık payına göre sigortalı kişiye 8 iş günü içinde ödeme yapılır.

Sigorta şirketlerinin kusur oranında anlaşması halinde, kusur değerlendirmesinin kendilerine iletilmesinden itibaren SBM Tutanak Değerlendirme Komisyonuna 5 iş günü içinde bu kusur değerlendirmesine karşı bir defaya mahsus olmak üzere itiraz hakları saklıdır. Anılan itiraz süresinin tamamlandığının ispat yükü iddia edene aittir.

İlgililerce söz konusu 5 iş günlük süre içinde itiraz hakkının kullanılmadığı veya itiraz hakkı kullanılmış olmakla beraber kusur oranına ilişkin uyuşmazlığın devamı halinde, ilgili uyuşmazlığın Sigorta Tahkim Komisyonu veya özel hukuk yollarına başvurulmak suretiyle çözülmesi mümkündür.

Kaza Kusur Değerlendirme Komisyonu'nun sonuçlandırdığı dosyalara ilişkin itirazlar, mahkeme yoluyla yapılabilmektedir.

Tutanağın durumunu http://www.sbm.org.tr adresindeki "Hizmetler" Menüsü altında "Kaza Tespit Tutanağı Sorgulama ve İtiraz" adımından öğrenilebilir.

Sigorta Şirketine Başvuru :

Trafik kazalarıyla meydana gelen zararları tazmin edebilmek ve dava açabilmek için öncelikli şart olarak trafik sigortası ilgili sigorta şirketine başvuru yapılmasını zorunlu kılıyor. Başvuru yapıldıktan sonra on beş gün içerisinde cevap verilmediğinde veya talepleri karşılanmadığında zarar gören; dava açma veya Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru hakkına sahip oluyor.

Sigorta şirketine başvuru yapılmadan veya on beş gün beklenilmeden tazminat davası açıldığında mahkeme, “dava şartı yokluğu nedeniyle” tazminat davasını usulden reddedilebilecektir.

Hasar dosyanızı kendiniz takip edecekseniz ihbar sırasında aldığınız hasar dosya numarasını saklayınız. Tüm sorgu ve görüşmelerde gerekli olacaktır.

Hasar durumunda sigortacı, sigortalının vekili olduğundan hareketle, üçüncü kişilerle doğrudan temasa geçme ve anlaşma hakkına da sahiptir. Sigortalı, tazminat talebini kabul etmeye yetkili değildir. Bu sebeple, sigortacının yazılı izni olmadıkça, zarar görenlere herhangi bir tazminat ödemesinde bulunmamalıdır. Herhangi bir hasar durumda, sigorta teminatları kapsamında tazminatın en kısa sürede ödenebilmesi için trafik sigortası hasar ödeme şartları yerine getirilmeli hasar ile ilgili belgeler sigorta şirketine ya da ekspere iletilmelidir. 

Hasar dosyanız ile ilgili evraklar sigorta şirketine ulaştıktan sonra dosya poliçeniz çerçevesinde incelenir ve sonuçlandırılır. Talep ettiğiniz hasar veya tazminat trafik sigortası genel şartları kapsamında ise dosyanız için onay verilir. Şayet, poliçeniz kapsamına girmeyen bir durum var ise reddedilir.

 

Trafik Sigortası (Mali Sorumluluk) Maddi Hasar İhbarda istenenler:

• Trafik kazası tespit tutanağı (tasdikli örneği)
• Poliçe aslı veya fotokopisi
• Alkol raporu
• Aracın olay yeri resimleri (kazaya karışmış diğer araçlar ile birlikte)
• Ruhsat ve ehliyet fotokopisi (tarafların)
• Aracın hasarlı haliyle çekilmiş fotoğrafları(Talep eden kişinin)
• Sigortalının  iletişim bilgisi
• Oto hasarlarında servis adresi, telefonu ve vergi numarası
• IBAN bilgisi
• Mağdur araç ruhsat sahibi adına (TC Kimlik No/vergi kimlik no)

 

Trafik Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Kapsamı :

Trafik sigortası tazminat hesaplaması yapılırken, tazminat tutarını belirleyen en önemli unsur kusur oranıdır. Kazadaki kusurunuz yüksek olması, sigorta şirketinin ödeyeceği tazminat bedelini düşürür. Sigorta ettirenin %100 kusurlu olduğu durumlarda ise tazminat hakkı olmaz.

Sigorta şirketine yapılacak başvuru sonrasında tazminatınızı 8 iş günü içerisinde ödenir. Sigorta şirketiyle anlaşmazlık halinde, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurulabilir.   

Manevi tazminat, trafik sigortasının kapsadığı teminatlardan biri değildir. Trafik veya kasko poliçesine eklenen ihtiyari mali mesuliyet teminatı, sizi maddi ve fiziki hasarların yanı sıra, manevi tazminat taleplerine karşı da güvence altına alır. Herhangi bir kaza sonucunda, öncelikli olarak zorunlu trafik sigortası poliçesi limitleri devreye girer.

Zorunlu trafik sigortası, birçok sigorta türünden farklı olarak, kaza sonucunda sigortalının kendisinde ve aracında oluşabilecek hasarları güvence altına almıyor. Trafik sigortası, sigortalı aracın neden olduğu kazalar için, zarara uğrayan kişinin kusur oranına göre tazminat ödemesi yapıyor. Örneğin; bir kaza anında taraflardan biri %30, diğeri %70 oranında kusurluysa, her iki taraf kusuru oranında karşı tarafın hasarını ödüyor. Kişiler kusurları sonucu kendilerinde veya araçlarında oluşan hasarlarını kendileri karşılıyor. Trafik sigortası bir sorumluluk sigortası olarak karşımıza çıkıyor.  

Trafik sigortası hasarın onarımını karşıladığı gibi araç değer kaybını da ödeyebilir. Araç Değer Kaybı, ZMSS karşı taraf ilgili sigortasından eksper raporu, talep ve hesaplama ile kusura göre  ödenir. Karşı taraf sigortasına müracaatla yapılan kısmi ödeme/ödememeye karşı  Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurulabilir.

01.04.2020  tarihli genelgeye göre;    “ Araçta meydana gelen maddi hasarın aracın rayiç bedelinin %2 sinin altında kalması halinde değer kaybı tazminatı, araçta meydana gelen maddi hasar tutarını aşamaz.”

Dava açılması halinde, sigortacı dava masrafları ile avukatlık ücretlerini ödemekle yükümlüdür. 

Dava sonucunda hükmolunan tazminat trafik sigortası poliçesinin kapsadığı teminat bedelini geçerse, sigortacı bu masrafları sigorta bedelinin tazminata oranına göre öder.

 

Güvence Hesabı’ndan hangi durumlarda tazminat talep edilebilir?

Bu hesap, zorunlu trafik sigortası (ZMSS) bulunmayan araçların yaptıkları kazalarda zarar gören araç sahiplerini korumak için devlet yapılanmasında açılmıştır.

Sigortacılık Kanunu'nun 14. maddesinde Güvence Hesabı’ndan hangi durumlarda tazminat talep edilebileceği belirtilmiştir. Bu durumlar kısaca;            

• Sigortalının tespit edilememesinde kişiye gelen bedensel zararlar için,
• Rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları dâhilinde sigortasını yaptırmamış olanların neden olduğu bedensel zararlar için,
• Sigorta şirketinin malî bünye zaafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi ya da iflası halinde ödemekle yükümlü olduğu maddî ve bedensel zararlar için,
• Çalınmış veya gasp edilmiş bir aracın karıştığı kazada, Karayolları Trafik Kanunu uyarınca işletenin sorumlu tutulmadığı hallerde, kişiye gelen bedensel zararlar için,

Güvence Hesabı'ndan Karşılanmayacak  Zararlar nelerdir?

• Manevi zararlar.
• Bedensel zararlar dışında kalan her türlü maddi zararlar. (Hesabın yükümlü olduğu İflas etmiş veya Ruhsatları iptal edilmiş Sigorta Şirketleri hariç)
• Kazaya neden olan aracın işletenin veya sürücüsünün zararları.
• Motorlu aracı çalan veya gasp edenlerle, bunlara yardımcı olanların ve bu durumu bilerek araca binen sürücü veya yolcu zararları.
• Motorlu araçların yarış için bulunması gereken sigortayı yaptırmaksızın yarışa katılması durumunda kişilere verdiği bedeni zararlar.
• İşletenin eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği zararlar.
• İşleten tarafından ileri sürülebilecek tazminat talepleri.
• Motorlu bisikletin sebep olduğu kazalardan doğan zararlar.
• Motorla araçlarla ilgili mesleki faaliyette bulunan kimselere motorlu aracın bırakılması sırasında kişilere gelen zararlar.
• Hastalık ve ferdi kaza sigortası yapan sigorta şirketlerinin rücu talepleri.

 

Zamanaşımı :

 Trafik Kanunun 109. maddesinde, "Motorlu araç kazalarından doğan maddi zararların giderilmesine ilişkin istemler, zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği günden başlayarak 2 yıl ve her halde kaza gününden başlayarak 10 yıl içinde zaman aşımına uğrar" deniliyor.

Aynı maddenin 2. fıkrasında ise "Dava, cezayı gerektiren bir eylemden doğar ve ceza kanunu bu eylem için daha uzun bir zaman aşımı süresini öngörmüş bulunursa, bu süre maddi tazminat istemleri için de geçerlidir" hükmü yer alıyor.

Buna göre, trafik kazasında mağdur olan taraf, bu sürelerin dışında lehine olan ve Türk Ceza Kanunu’nda yer alan sürelere göre; ölümlü trafik kazalarında geriye yönelik ve sonrası için 15 yıllık bir süreden, yaralanmalı trafik kazalarında ise geriye dönük ve sonrası için 8 yıllık süreden faydalanabilir.

 

 

 

ADLİ  YARGILAMA  ( DAVA )  ile  TAZMİNAT :

TRAFİK KAZASI TAZMİNAT DAVASI

Trafik kazası tazminat davası, trafik kazasında sorumluluğu bulunanlara karşı açılan bir tazminat davası türüdür. Trafik kazası tazminatı, uygulamada hem bedensel hem de malvarlığı zararlarını ifade edecek şekilde kullanılmaktadır. Trafik kazası tazminatının hukuki dayanağı Türk Borçlar Kanununun haksız fiil hükümleridir.

Trafik kazası nedeniyle mağdur olan kişi kendisi veya mağdur öldüyse yasal mirasçıları dava açabilmektedir. Bununla birlikte, zarar gören kişinin vefat etmesi durumunda maddi ve manevi zarar gören yakınları, annesi, babası, eşi, çocukları, kardeşleri, nişanlısı ve onun bakımı, desteği altında bulunan kişiler zararlarının tazminini isteyebilmektedir.

 

ÖLÜM NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASI

Ölümle sonuçlanmış bir trafik kazası sonucunda vefat eden kişinin yakınları aşağıdaki zararlarının tazmini için tazminat davası açabilecektir.

• Destekten yoksun kalma tazminatı
• Tedavi giderleri ve maddi zararlar
• Manevi tazminat
• Cenaze giderleri

 

YARALANMA NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASI

Yaralanma ile sonuçlanmış bir trafik kazası sonucunda yaralanan kişi aşağıdaki zararlarının tazmini için tazminat davası açabilecektir.

• Beden gücü kaybı nedeni ile maddi ve manevi tazminat davası
• Geçici iş göremezlik nedeni ile maddi ve manevi tazminat davası
• Tedavi ve iyileşme giderleri
• Bakıcı giderleri
• Protez ve ilaç giderleri
• Estetik zararlar ve ekonomik geleceğin sarsılması nedeni ile tazminat davası

 

ARAÇ HASARI NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASI

• Araç hasarlanmışsa onarım bedeli
• Araç pert olmuşsa araç bedeli
• Araçtaki hasardan dolayı meydana gelen değer kaybı
• Ticari araçlarda kazanç kaybı

 

 

 

KARAYOLLARI   TRAFİK  KANUNU               Kanun Numarası : 2918

  İlgili maddeleri;

 Maddi ve Manevi tazminat:

Madde 90 – Zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamındaki tazminatlar bu Kanunda öngörülen usul ve esaslara tabidir. Bu tazminatlardan;

a) Değer kaybı tazminatı, aracın; piyasa değeri, kullanılmışlık düzeyi, hasara uğrayan parçaları ile hasar tutarı dikkate alınarak,

b) Destekten yoksun kalma tazminatı, ulusal doğum ve ölüm istatistikleri kullanılarak hazırlanan hayat tablosu ve zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartlarında yüzde 2’yi geçmemek üzere belirlenen iskonto oranı esas alınarak hayat anüiteleri ile genel kabul görmüş aktüerya kurallarına uygun olarak,

c) Sürekli sakatlık tazminatı, ulusal doğum ve ölüm istatistikleri kullanılarak hazırlanan hayat tablosu, zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartlarında yüzde 2’yi geçmemek üzere belirlenen iskonto oranı ve sürekli sakatlık oranı esas alınarak hayat anüiteleri ile genel kabul görmüş aktüerya kurallarına uygun olarak,

hesaplanır. Söz konusu tazminatlar ve manevi tazminata ilişkin olarak bu Kanunda  düzenlenmeyen hususlar hakkında  6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun haksız fiillere ilişkin hükümleri uygulanır.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından belirlenir.

 

Mali sorumluluk sigortası yaptırma zorunluluğu:

Madde 91 –

İşletenlerin, bu Kanunun 85 inci maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.

Geçerli teminat tutarları üzerinden zorunlu mali sorumluluk sigortası bulunmayan araçlar trafikten men edilir.

Bu madde hükmüne uymayanlar 144 lira para cezası ile cezalandırılırlar.

 

Zorunlu mali sorumluluk sigortası dışında kalan hususlar:

Madde 92 – Aşağıdaki hususlar, zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı dışındadırlar.

a) İşletenin; bu Kanun uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler,

b) İşletenin; eşinin, usul ve füruunun, kendisine evlat edinme ilişkisi ile bağlı olanların ve birlikte yaşadığı kardeşlerinin mallarına gelen zararlar nedeniyle ileri sürebilecekleri talepler,

c) İşletenin; bu Kanun uyarınca sorumlu tutulmadığı şeye gelen zararlara ilişkin talepler,

d) Bu Kanunun 105 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre zorunlu mali sorumluluk sigortasının teminatı altında yapılacak motorlu araç yarışlarındaki veya yarış denemelerindeki kazalardan doğan talepler,

e) Motorlu araçta taşınan eşyanın uğrayacağı zararlar,

f) Manevi tazminata ilişkin talepler.

g) Hak sahibinin kendi kusuruna denk gelen tazminat talepleri,

h) İlgililerin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan tazminat talepleri,

j) Destekten yoksun kalan hak sahibinin, destek şahsının kusuruna denk gelen tazminat talepleri,

k) Gelir kaybı, kâr kaybı, iş durması ve kira mahrumiyeti gibi dolaylı zararlar,

l) Hasar sebebiyle trafikten çekme veya hurdaya çıkarılma işlemi görmüş araçların değer kaybı tazminatı talepleri,

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılan gelir kaybına ilişkin ödemelerde, 5510 sayılı Kanunun 21 inci maddesi uyarınca sigortacının Sosyal Güvenlik Kurumuna karşı sorumluluğu varsa, bu sorumluluk sigortacının kendi sigortalısının kusuru oranında devam eder.

 

En az sigorta tutarları:

Madde 93 –

Zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartları, teminat tutarları ile tarife ve talimatları Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanlıkça tespit edilir ve Resmi Gazetede yayımlanır.

Tarife ve talimatların tespitinde; araç türleri; coğrafi bölge; sigorta süresi içinde herhangi bir hasar ödemesine neden olmayan işletenlerin primlerinin indirilmesi yoluyla ödüllendirilmesi, hasar ödemesine neden olan işletenlerin primlerinin yükseltilmesi yoluyla cezalandırılması ve gerekli görülen diğer hususlar dikkate alınır.

 

Sigorta sözleşmesinin işletenin değişmesi halinde yapılacak işlemler:

Madde 94 –

Sigortalı aracı işletenlerin değişmesi halinde, devreden kişi 15 gün içinde sigortacıya durumu bildirmek zorundadır.

Sigortacı sigorta sözleşmesini durumun kendisine tebliği tarihinden itibaren onbeş gün içinde feshedebilir.

Sigorta fesih tarihinden onbeş gün sonrasına kadar geçerlidir.

Bu madde hükmüne uymayanlar 144 lira para cezası ile cezalandırılırlar.

 

Zarar görenlerin çokluğu:

Madde 96 – Zarar görenlerin tazminat alacakları, sigorta sözleşmesinde öngörülen sigorta tutarından fazla ise zarar görenlerden her birinin sigortacıya karşı yöneltebileceği tazminat talebi, sigorta tutarının tazminat alacakları toplamına olan oranına göre indirime tabi tutulur.

Başka tazminat taleplerinin bulunduğunu bilmeksizin zarar görenlerin birine veya birkaçına kendilerine düşecek olandan daha fazla ödemede bulunan iyiniyetli sigortacı, yaptığı ödeme çerçevesinde, diğer zarar görenlere karşı da borcundan kurtulmuş sayılır.

 

Doğrudan doğruya talep ve dava hakkı:

Madde 97 –

Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir. Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, zarar gören dava açabilir veya 5684 sayılı Kanun çerçevesinde tahkime başvurabilir.

 

Sağlık hizmet bedellerinin ödenmesi

  Madde 98 –

Trafik kazaları sebebiyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmî ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedelleri, kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın genel sağlık sigortalısı sayılanlar için belirlenen sağlık hizmeti geri ödeme usul ve esasları çerçevesinde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanır. Ancak, Sosyal Güvenlik Kurumu, bu kapsama girenler yönünden genel sağlık sigortalısı sayılanlar için belirlenen sağlık hizmetlerine ilave sağlık hizmetlerini belirler, protez ve ortezler için farklı birim fiyatı tespit eder. Bu sağlık hizmetleri sağlık uygulama tebliğindeki istisnai sağlık hizmetleri kapsamına dâhil edilmez.

 

Tazminat ve giderlerin ödenmesi:

  Madde 99 – Sigortacılar, hak sahibinin zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartlarıyla belirlenen belgeleri, sigortacının merkez veya kuruluşlarından birine ilettiği tarihten itibaren sekiz iş günü içinde zorunlu mali sorumluluk sigortası sınırları içinde kalan miktarları hak sahibine ödemek zorundadırlar.

 

İhtiyari mali sorumluluk sigortasına uygulanacak hükümler:

Madde 100 – Bu Kanunun sorumluluğun kaldırılması veya tazminatın azaltılmasına ilişkin 95 inci maddesi, doğrudan doğruya talep ve dava hakkına ilişkin 97 nci maddesi ve zamanaşımına ilişkin 109 uncu maddesi ihtiyari mali sorumluluk sigortasında da uygulanır.

 

Zamanaşımı:

Madde 109 – Motorlu araç kazalarından doğan maddi zararların tazminine ilişkin talepler, zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl ve herhalde, kaza gününden başlayarak on yıl içinde zamanaşımına uğrar.

Dava, cezayı gerektiren bir fiilden doğar ve ceza kanunu bu fiil için daha uzun bir zaman aşımı süresi öngörmüş bulunursa, bu süre, maddi tazminat talepleri için de geçerlidir.

Zamanaşımı, tazminat yükümlüsüne karşı kesilirse, sigortacıya karşı da kesilmiş olur. Sigortacı bakımından kesilen zamanaşımı, tazminat yükümlüsü bakımından da kesilmiş sayılır.

Motorlu araç kazalarında tazminat yükümlülerinin birbirlerine karşı rücu hakları, kendi yükümlülüklerini tam olarak yerine getirdikleri ve rücu edilecek kimseyi öğrendikleri günden başlayarak iki yılda zamanaşımına uğrar.

Diğer hususlarda, genel hükümler uygulanır.

 

Görevli ve Yetkili Mahkeme:

Madde 110 –

İşleteni veya sahibi Devlet ve diğer kamu kuruluşları olan araçların sebebiyet verdiği zararlara ilişkin olanları dâhil, bu Kanundan doğan sorumluluk davaları, adli yargıda görülür. Zarar görenin kamu görevlisi olması, bu fıkra hükmünün uygulanmasını önlemez. Hemzemin geçitte meydana gelen tren-trafik kazalarında da bu Kanun hükümleri uygulanır.

Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi kazanın vuku bulduğu yer mahkemesinde de açılabilir.

 

Sorumluluğa ilişkin anlaşmalar:

Madde 111 – Bu Kanunla öngörülen hukuki sorumluluğu kaldıran veya daraltan anlaşmalar geçersizdir.

Tazminat miktarlarına ilişkin olup da, yetersiz veya fahiş olduğu açıkça belli olan anlaşmalar veya uzlaşmalar yapıldıkları tarihten başlayarak iki yıl içinde iptal edilebilir.

 

 

         KARAYOLLARI MOTORLU ARAÇLAR ZORUNLU MALİ

         SORUMLULUK SİGORTASI GENEL ŞARTLARI                     

TEBLİĞ – İlgili Bölümleri :

A.5. KAPSAMA GİREN TEMİNAT TÜRLERİ

Bu genel şart kapsamındaki teminat türleri aşağıda yer almaktadır.

a) Maddi Zararlar Teminatı: Hak sahibinin bu genel şartta tanımlanan ve zarar gören araçta meydana gelen değer kaybı dahil doğrudan malları üzerindeki azalmadır. Sigortalının sorumlu olduğu araç kazalarında değer kaybı, talep edilmesi halinde ilgili branşta ruhsat sahibi sigorta eksperleri tarafından tespit edilir.

b) Sağlık Giderleri Teminatı: Üçüncü kişinin trafik kazası dolayısıyla bedenen eski haline dönmesini teminen protez organ bedelleri de dahil olmak üzere yapılan tüm tedavi giderlerini içeren teminattır. Kaza nedeniyle mağdurun tedavisine başlanmasından itibaren mağdurun sürekli sakatlık raporu alana kadar tedavi süresince ortaya çıkan bakıcı giderleri, tedaviyle ilgili diğer giderler ile trafik kazası nedeniyle çalışma gücünün kısmen veya tamamen azalmasına bağlı giderler sağlık gideri teminatı kapsamındadır. Sağlık giderleri teminatı Sosyal Güvenlik Kurumunun sorumluluğunda olup ilgili teminat dolayısıyla sigorta şirketinin ve Güvence Hesabının sorumluluğu 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 98 inci maddesi hükmü gereğince sona ermiştir.

c) Sürekli Sakatlık Teminatı: Üçüncü kişinin sürekli sakatlığı dolayısıyla ileride ekonomik olarak uğrayacağı maddi zararları karşılamak üzere belirlenecek teminattır. Kaza nedeniyle mağdurun tedavisinin tamamlanması sonrasında yetkili bir hastaneden alınacak özürlü sağlık kurulu raporu ile sürekli sakatlık oranının belirlenmesinden sonra ortaya çıkan bakıcı giderleri bu teminat limitleri ile sınırlı olmak koşuluyla sürekli sakatlık teminatı kapsamındadır.

ç) Destekten Yoksun Kalma (Ölüm) Teminatı: Üçüncü kişinin ölümü            dolayısıyla ölenin desteğinden yoksun kalanların destek zararlarını              karşılamak üzere bu genel şart ekinde yer alan esaslara göre                        belirlenecek tazminattır. Söz konusu tazminat miktarının tespitinde ölen          kişi esas alınır.

 

A.6. TEMİNAT DIŞINDA KALAN HALLER

Aşağıdaki haller sigorta teminatı dışındadır:

a) İşletilme halinde olmayan araçların sebep olacağı zararlar,

b) Hak sahibinin kendi kusuruna denk gelen tazminat talepleri,

c) İlgililerin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan tazminat talepleri,

ç) Sigortalının, eşinin, sigortalının usul ve fürunun, sigortalıya evlat                edinme ilişkisiyle bağlı olanların, sigortalının birlikte yaşadığı                          kardeşlerinin, mallarına gelen zararlar sebebiyle ileri sürebilecekleri              talepler,

d) Destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan destek tazminatı talepleri ile destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmakla beraber destek şahsının kusuruna denk gelen destek tazminatı talepleri, 

e) Zarar görenlerin beraberinde bulunan bagaj ve benzeri eşya dışında sigortalı araçta veya bu araç vasıtasıyla çekilen römorkta/yarı römorkta taşınan eşyanın uğrayacağı zararlardan dolayı sigortalıya karşı ileri sürülecek talepler,

f) Manevi tazminat talepleri,

g) Sigortalının, Karayolları Trafik Kanunu uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler,

ğ) Sigortalının aracına veya bu araç vasıtasıyla çekilen römorklara ve            yarı römorklara veya çekilen araçlara gelecek zararlar nedeniyle ileri            sürülecek talepler,

ı) Motorlu bisikletlerin kullanılmasından ileri gelen zararlar,

k) Gelir kaybı, kâr kaybı, iş durması ve kira mahrumiyeti gibi zarar verici olguya bağlı olarak oluşan yansıma veya dolaylı zararlar nedeniyle yöneltilecek tazminat talepleri,

l) İlgili mevzuatla genel hükümlere tâbi kılınan talepler,

m) 2918 sayılı Kanunun 104 üncü ve 105 inci maddelerinde düzenlenen sorumluluklar (Bu  maddeler kapsamına dahil durumlar bu amaçla yaptırılan zorunlu mali sorumluluk sigortasına tâbidir.),

n) Cezai kovuşturmadan doğan tüm giderler ile idari ve adli para cezaları,

o) Bu Genel Şart ve ekleri ile tanımlanan teminat içeriği dışında kalan talepler.

 

B.1. HASAR VE TAZMİNAT

B.1.1. Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigortalı ve/veya Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri

Sigortalı, rizikonun gerçekleşmesi halinde aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür:

a) Bu sözleşmeye göre, sorumluluğunu gerektirecek bir olayı, haberdar olduğu andan itibaren on gün içinde sigortacıya ihbar etmek, kendisine yöneltilen istemi ise, derhâl sigortacıya bildirmek,

b) Sigortalı değilmişçesine zararın önlenmesi, azaltılması, artmasına engel olunması veya sigortacının poliçeden doğan rücu haklarının korunabilmesi için, imkânlar ölçüsünde önlemler almak ve bu amaçla sigortacı tarafından verilen talimatlara uymak,

c) Rizikonun gerçekleşmesinden sonra, sözleşme uyarınca veya sigortacının istemi üzerine, rizikonun veya tazminatın kapsamının belirlenmesinde gerekli ve beklenebilecek olan her türlü bilgi ile belgeyi sigortacıya makul bir süre içinde sağlamak, ayrıca, aldığı bilgi ve belgenin niteliğine göre, rizikonun gerçekleştiği veya diğer ilgili yerlerde sigortacının inceleme yapmasına izin vermekle ve kendisinden beklenen uygun önlemleri almak ile sigortacının talebi üzerine, olayın ve zararın nedeni ile hangi hal ve şartlar altında gerçekleştiğini ve sonuçlarını tespite, tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu hakkının kullanılmasına yararlı, elde edilmesi mümkün bilgi ve belgeleri gecikmeksizin vermek, 

ç) Zarardan dolayı dava yolu ile veya başka yollarla bir tazminat talebi          karşısında kaldığı veya aleyhine cezai kovuşturmaya geçildiği hallerde,        durumdan sigortacıyı derhal haberdar etmek ve tazminat talebine ve              cezai kovuşturmaya ilişkin olarak almış olduğu ihbarname, davetiye ve          benzeri tüm belgeleri derhal sigortacıya vermek,

d) Sigorta konusu ile ilgili başka sigorta sözleşmeleri varsa sigortacılardan her birine rizikonun gerçekleştiğini bildirmek,

e) Maddi hasarlı trafik kazalarında motorlu aracı tutanak düzenlemek üzere güvenli bir yere çekmek.

Belirtilen yükümlülüklerin ihlal edilmesi sebebiyle ödenecek tutar artarsa, zarar görenlere bu sebeple yapılan ödeme ihlaldeki kusuru nispetinde sigortalıdan rücuen tahsil edilir.

 

B.2. TAZMİNAT VE GİDERLERİN ÖDENMESİ

Sigortacı zarar ve ziyan talebinde bulunan üçüncü kişilerle doğrudan doğruya temasa geçerek anlaşma hakkını haizdir.

Ancak sigortacının yazılı izni olmadıkça, sigortalı tazminat talebini kısmen veya tamamen kabule yetkili olmadığı gibi zarar görenlere herhangi bir tazminat ödemesinde de bulunamaz.

2.1. Sigortacı; hak sahibinin, kaza veya zararın tespit edilebilmesi için gerekli tüm belgeleri sigortacının merkez veya şubelerinden birine ilettiği tarihten itibaren sekiz işgünü içinde tazminatı hak sahibine öder. Sigortacının kendisine iletilen belgelere haklı olarak itiraz etmesi veya kendisinin hak sahibinden ya da başka bir kurumdan haklı olarak yeni bir belge talep etmesi halinde söz konusu süre yeni talep edilen belgenin sigortacının merkez veya şubelerinden birine iletilmesinden sonra başlar.

Hasar halinde, hasar gören parça, onarımı mümkün değilse veya eşdeğer parça veya ömrünü tamamlamış araçlar mevzuatı kapsamındaki araçlardan elde edilen orijinal parça ile değişimine imkân yok ise orijinali ile değiştirilir. Kaza tarihine göre model yılından itibaren 3 yılı geçmeyen motorlu araçlarda hasar gören parça, onarımı mümkün değilse öncelikle orijinali ile değiştirilir, orijinal parçanın bulunmaması durumunda eşdeğer veya ömrünü tamamlamış araçlar mevzuatı kapsamındaki araçlardan elde edilen orijinal parça ile değiştirilir. Ancak model yılından itibaren 3 yılı geçmeyen motorlu araçta hasar gören parçanın orijinal olmadığı durumda eşdeğer veya ömrünü tamamlamış araçlar mevzuatı kapsamındaki araçlardan elde edilen orijinal parça ile değişim yapılır. Bu paragraf uygulaması sonucu araçta bir kıymet artışı meydana gelse dahi bu fark tazminat miktarından indirilemez.

Eşdeğer veya ömrünü tamamlamış araçlar mevzuatı kapsamındaki araçlardan elde edilen orijinal parça ile değişim mümkün olduğu halde, sigortacının bilgisi ve onayı dahilinde olmadan orijinal parça ile onarım sağlanır ise sigortacının sorumluluğu, sigortacının kaza tarihi itibariyle benzer hasarlardaki onarım uygulamasına göre, eşdeğer veya ömrünü tamamlamış araçlar mevzuatı kapsamındaki araçlardan elde edilen orijinal parça bedeli ile sınırlıdır. Sigortacı bu paragraf kapsamındaki onaya ilişkin tercihini hasar ihbarından itibaren 2 iş günü içinde onarım merkezine veya hak sahibine bildirmediği durumda onayı varsayılır.

2.2. Hak sahibi aracının, bu madde uyarınca Hazine Müsteşarlığınca belirlenen ölçütleri karşılayan, dilediği onarım merkezinde onarılmasını talep edebilir. Bu durumda sigortacı, araç kaza tarihi itibariyle anlaşmalı olduğu onarım merkezinde onarılsaydı uygulanacak parça, tedarik, işçilik ve diğer hususlara göre belirlenecek bedele göre ödeme yapabilir. Sigortacı söz konusu bedel uygulaması hakkında hak sahibini hasar ihbarından itibaren 2 iş günü içinde bilgilendirir. Sigortacı bu süre içinde anılan bildirimi yapmadığı takdirde bildirim konusu bedeli hak sahibine karşı ileri süremez.

2.3. Onarım masraflarının zarar gören aracın rizikonun gerçekleştiği tarihteki değerini aşması ve aynı zamanda eksper raporu ile aracın onarım kabul etmez bir hale geldiğinin tespit edilmesi durumunda, araç tam hasara uğramış sayılır. Bu durumda, aracın ilgili mevzuat doğrultusunda hurdaya ayrıldığına dair hurda tescil belgesi sigortacıya ibraz edilmeden tazminat ödenmez.

Onarım masrafları zarar gören aracın rizikonun gerçekleştiği tarihteki değerini aşsın veya aşmasın, ağır hasarlı aracın onarımının mümkün olduğunun eksper raporu doğrultusunda tespit edilmiş olması durumunda, aracın ilgili mevzuat doğrultusunda trafikten çekildiğine dair “trafikten çekilmiştir” kaşeli tescil belgesi sigortacıya ibraz edilmeden tazminat ödenmez.

Kısmi hasar halinde tarafların mutabakatıyla onarım yerine nakdi ödeme yapılabilir.

2.4. Dava açılması halinde, sigortalının ihbarı ile sigortacı takip ve idare etmek üzere davaya her aşamada dahil olur. Sigortalı, sigortacının göstereceği avukata gereken vekâletnameyi vermek zorundadır. Sigortacı karşı taraf lehine hükmedilen dava masrafları ile mahkemece hükmedilen karşı taraf avukatlık ücretlerini ödemekle yükümlüdür. Şu kadar ki, hükmolunan tazminat sigorta bedelini geçerse, sigortacı bu masrafları sigorta bedelinin tazminata oranı dahilinde öder.

Sigortalı veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kimseler aleyhine cezai kovuşturmaya geçilmesi halinde, sanığın izni ile sigortacı da savunmaya iştirak eder. Bu takdirde, sigortacı yalnız seçtiği avukatın giderlerini öder.

2.5. İncelemeler hasar ihbarı üzerine üç ay içinde tamamlanamamışsa; sigortacı, tazminattan mahsup edilmek üzere, tarafların mutabakatı veya anlaşmazlık hâlinde mahkemece yaptırılacak bilirkişi tespitlerine göre süratle tespit edilecek hasar miktarının en az yüzde ellisini avans olarak öder.

 

B.3. SİGORTACININ HALEFİYETİ

Sigortacı ödediği tazminat miktarınca hukuken hak sahibi yerine geçer.

 

B.4. ZARAR GÖRENLERİN HAKLARININ SAKLI TUTULMASI VE SİGORTACININ SİGORTALIYA RÜCU HAKKI

Sigorta sözleşmesinden veya sigorta sözleşmesine ilişkin kanun hükümlerinden doğan ve tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucunu doğuran haller zarar görene karşı ileri sürülemez.

Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda sigortalıya rücu edebilir.

 

Sigortalıya başlıca şu nedenlerle rücu edilir:

a) Tazminatı gerektiren olay, sigortalının veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kasti bir hareketi veya ağır kusuru sonucunda meydana gelmiş ise,

b) Tazminatı gerektiren olay, aracın ilgili mevzuat hükümlerine göre gereken ehliyetnameye sahip olmayan veya geçerliliğini yitirmiş sürücü sertifikasına sahip ya da ehliyetine geçici/sürekli el konulmuş kimseler tarafından sevk edilmesi veya trafik kurallarının ihlali sonucunda meydana gelmiş ise,

c) Aracın, uyuşturucu madde veya ilgili mevzuatta belirlenen seviyenin üzerinde alkollü içki almış kişilerce veya aynı mevzuatta alkollü içki alamayacağı belirtilen kişilerce alkollü içki alınmak suretiyle kullanılması sırasında meydana gelen zararlar,

ç) Tazminatı gerektiren olay, yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda yolcu taşınması veya yetkili makamlarca tespit edilmiş olan istiap haddinden fazla yolcu veya yük taşınması veya patlayıcı, parlayıcı ve tehlikeli maddeleri taşıma ruhsatı bulunmayan araçlarda, bu maddelerin parlama, tutuşma ve infilakı yüzünden meydana gelmiş ise,

d) Sigortalının rizikonun gerçekleşmesi halinde bu genel şartların B.1. maddesinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmemesinden dolayı zarar ve ziyan miktarında bir artış olursa,

e) Tazminatı gerektiren olayın aracın çalınması veya gasp edilmesi sonucunda olması halinde, çalınma veya gasp edilme olayında sigortalının kendisinin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kusurlu olduğu tespit edilirse,

f) Bedeni hasara neden olan trafik kazalarında sigortalının veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin,  tedavi veya yardım amaçlı sağlık kuruluşuna gitme, can güvenliği nedeniyle uzaklaşma gibi zorunlu haller hariç olmak üzere, olay yerini terk etmesi veya kaza tutanağı, alkol raporu vb. kazanın oluş koşullarına ilişkin gereken belgelerin düzenlenmesi yükümlülüğüne aykırı davranması halinde,

Sigortacı rücu sebeplerine dayanarak tazminat sürecini geciktiremez ve bu sebeplere dayalı bilgi ve belgeyi hak sahibinden talep edemez.

 

C.1. SİGORTA ÜCRETİNİN ÖDENMESİ

Sigorta ücreti; prim, Güvence Hesabına katılma payı ile sigorta sözleşmesine, bedeline veya primine ilişkin olarak mevcut ve ileride konulacak vergi, resim ve harçlardan oluşur.

Sigorta ücretinin tamamı, sözleşme yapılır yapılmaz poliçenin teslimi karşılığında peşinen ödenir. Ancak taraflar, sigorta priminin en az dörtte biri poliçenin teslimi karşılığında peşin olmak koşuluyla, taksitler halinde ödenmesini kabul edebilirler. Bu takdirde sigortacı prim ödenmemesi sebebiyle sahip olduğu sözleşmenin feshi hakkından vazgeçmiş sayılır.

 

C.4. SİGORTALININ DEĞİŞMESİ

Sigorta sözleşmesi, sözleşmeye taraf olan sigortalıyı takip eder.  

Sigortalının değiştiği her durumda mevcut sözleşme değişim tarihi itibarıyla kendiliğinden sona erer ve ilgiliye gün esasına göre prim iadesi yapılır. Ancak, mevcut sözleşme sigortalının değiştiği tarihten itibaren onbeş gün süresince herhangi bir işleme gerek kalmaksızın ve prim ödenmeksizin yeni işleten için sözleşme yapılana kadar geçerlidir.

 

C.5. TEBLİĞ VE İHBARLAR

Sigortacıya yapılacak bildirimler sigorta şirketinin merkezine veya sözleşmede yer verilen ilgili temsilciliğine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye noter eliyle veya taahhütlü mektupla yapılır.

Sigortacının bildirimleri de sigortalının poliçede gösterilen adresine veya bu adres değişmişse son bildirilen adresine aynı surette yapılır.

Taraflar imza karşılığı ile elden verilen mektup veya telgrafla yapılan bildirimler de taahhütlü mektup hükmündedir.

Sigorta sözleşmesinde belirlenen elektronik haberleşme yöntemleri ile de tebliğ ve ihbar yapılabilir.